Gisteren is vandaag - over fotografie en identiteit
Mijn opa had alle albums netjes bewaard. Na zijn dood lagen ze bij mijn ouders thuis, opgestapeld. Ik keek, bladerde, scande, concludeerde. Ik had een probleem, want ik zocht mijn oma. In de stoffige albums van vergeeld papier hoopte ik haar terug te vinden, maar ik vond haar niet. Ik vond iets anders.
Gisteren is vandaag
Voorwoord
Ik kwam ze bij toeval tegen. In fotoboeken die lagen te wachten om opgeruimd te worden. Natuurlijk kwam ik ze niet allemaal tegelijk tegen. Zoiets ontstaat geleidelijk. Tijdens een ander project bladerde ik door de boeken. Stoffig en vergeeld, sommige vielen zelfs uit elkaar. De omslagen waren in alle tinten bruin, ze voelden leerachtig aan. Ik nieste af en toe wanneer ik een bladzijde omsloeg. Mijn opa had alle albums netjes bewaard. En nu lagen ze bij mijn ouders thuis, opgestapeld, niet wetend wat ze daar nou weer moesten doen.
Zielig, dat vond ik ze eigenlijk. Ze leken zich zo nutteloos te voelen bij ons. Ik wilde ze weer nieuw leven inblazen. Ik keek en keek, bladerde, scande, concludeerde. Ik had een probleem. Ik zocht eigenlijk mijn oma, die ik me niet goed kon herinneren. Alleen enkele specifieke details, geuren, sferen kon ik boven halen. In de stoffige albums van vergeeld papier hoopte ik haar terug te vinden. Ik vond haar niet, ik vond iets anders.
Op de foto’s was geen lach te zien, geen rimpeltje, geen streng gezicht omdat er een snoepje werd gepikt, niets. Ze keerde de rug naar me toe.
Vroeger maakten we foto’s van de hoogtepunten. Op de foto’s in je album blaas je de kaarsjes van je verjaardagstaart uit of zit je in je mooiste outfit aan het kerstdiner. Tegenwoordig leggen we wel meer vast dan alleen hoogtepunten. Vastleggen is zelfs niet genoeg, er wordt met elkaar gedeeld, via sociale media. Dit fenomeen is het begin van een onderzoek naar de wereld van de fotografie van nu, en de rol van identiteit hierbij. De foto’s die ik vond van mijn oma werden het symbool van deze zoektocht, dat zich vormde tot een boek.
Schutblad, ingescande jurk
Tijdens het creatieve proces dat vooraf ging aan het afstuderen aan de HKU in 2012, ontdekte ik iets vreemds rondom de foto’s van mijn oma. Nergens stond ze met haar gezicht richting de camera. Dit vormde ik uiteindelijk tot het boek ‘Gisteren is vandaag’.
De foto’s zijn gedrukt op wit, ongestreken papier. Het voorwoord is gedrukt op grijs papier, net als de tekst die ik schreef over fotografie en identiteit. Deze tekst is verderop in het boek te vinden, op pagina’s die half zo breed zijn als de overige pagina’s in het boek. Zo blijven de foto’s - allen gemaakt door mijn opa Henk Ottens - nog (deels) zichtbaar. De tekst is verweven door het verhaal dat de foto’s vertellen.
Publicaties: VakantieJAN 2021 - Jan magazine
Tekst, concept en ontwerp ‘Gisteren is vandaag’ door Floor Winter